کاشت برنج در بیشتر استان‌های کشور از فروردین ماه اغاز میشود و بعد از آماده شدن خزانه، بذرهای تهیه شده در شالیزار برنج کشت می‌شوند. رشد این برنج‌ها معمولا چند ماه طول می‌کشد. در اوایل تیر ماه کم کم برداشت برنج آغاز میشود و نهایتا تا مرداد ماه به طول می‌انجامد. این برنج را که در در این بازه زمانی و با این روند کشت می‌کنند، برنج کشت اول می‌نامند.
برنج کاشت اول معمولا مرغوبیت بالا و طعم و ظاهر خوبی دارد. از طرف دیگر بهره برداری این برنج نسبت به برنج کشت دوم ایرانی راحت‌تر است و از همین رو معمولا مقرون به صرفه‌تر است.
برنج کشت اول از چه ماهی شروع میشود؟
بعد از برداشت کامل برنج کشت اول ایرانی در مرداد ماه، برخی کشاورزان اقدام به شخم زدن شالیزارهای برنج می‌کنند و به سرعت زمین را برای کشت بعدی آماده می‌کنند. برای این کار بذر برنج بعد از برداشت در زمین کاشته میشود. مراحل نگهداری برنج برداشت دوم نیز همانند برنج کاشت اول ایرانی انجام میشود.
از آنجایی که کاشت این برنج در مرداد ماه انجام میشود و هوا گرم‌تر است، برنج کاشت دوم به آبیاری بیشتری نیاز دارد.
به طور معمول برای کاشت برنج کشت اول ایرانی نیاز است تا خزانه آماده شود و بذر گرم شود، اما در برنج برداشت دوم ایرانی به دلیل وجود گرمای هوا و آفتاب نیازی به این مراحل نیست. به طور معمول برداشت برنج کاشت دوم ایرانی در اواسط پاییز و در آبان ماه انجام میشود.
تفاوت برنج کشت اول و دوم
برنج کشت دوم تا به مرحله رشد کامل برسد، در معرض آفتاب بیشتری قرار دارد و از نعمت باران پاییزی نیز برخوردار میشود. همین موضوع موجب میشود تا برنج برداشت دوم ایرانی عطر و طعم بیشتری نسبت به برنج کشت اول داشته باشد.
برنج کاشت دوم به آبیاری زیادتری نیاز دارد. از طرفی برای رشد برنج لازم است آب و هوا گرم و مرطوب باشد. به طور معمول این نوع برنج بیشتر در استان مازندران انجام میشود و در گیلان و گلستان به ندرت از این روش به کار گرفته میشود. برنج کاشت دوم در هفته ۲ بار به آبیاری نیاز دارد. از همین رو لازم است تا کشاورز حتما منبع آب مشخصی برای آبیاری برنج داشته باشد.
در حال حاضر جهاد کشاورزی تنها امکان بهره برداری از برنج کاشت دوم را تنها به شهرهای فریدون کنار و بابلسر داده است. این موضوع به دلیل تامین آب فراوان مورد نیاز برای رشد برنج برداشت دوم است.
در برنج کاشت دوم معمولا از بذر گونه‌های برنج مقاوم به سرما استفاده میشود. زیرا برنج در اواسط پاییز به رشد کامل می‌رسد و باید در برابر سرما و باران‌های پاییزی مقاوم باشد.
طبع برنج برداشت اول ایرانی سرد است ولی طبع برنج کاشت دوم گرم است. معمولا عطر و طعم برنج کاشت دوم از برنج برداشت اول بیشتر است و برنج کاشت دوم مرغوبیت بیشتری دارد. بهره برداری برنج کاشت دوم از برنج کشت اول سخت‌تر است و از همین رو قیمت بالاتری دارد.
از آنجایی که برنج برداشت دوم در معرض آفتاب مستقیم قرار می‌گیرد، پخت آن راحت‌تر است و سریع‌تر پخت میشود. در برنج کشت دوم معمولا از سم پاشی کمتری استفاده میشود، زیرا از قبل زمین سم پاشی و آماده است. اما امکان سم پاشی مجدد در این نوع برنج نیز وجود دارد.
برای حاصلخیز شدن خاکی که برنج کاشت دوم در آن کاشت میشود، از کود شیمیایی بیشتری استفاده میشود. فرق برنج کشت اول دوم در کیفیت دو برنج نیز مشهود است، برنج کاشت دوم معمولا دانه‌های شکسته کمتری دارد و سود مالی بیشتری به کشاورز می‌دهد.
جنس و نوع بذر برنج برداشت اول و دوم با هم متفاوت است و برنج کاشت اول و دوم در زمین و شرایط آب و هوایی مختلفی رشد می‌کنند. معمولا برای برنج کاشت دوم از گونه‌های بینام و امراللهی استفاده میشود. زیرا این گونه‌های برنج معمولا زودرس‌تر و مقاوم‌تر هستند.
